Openluchtspel uitgevoerd door “In de Kèkert” “Neergeschoten” van Kees van Kemenade brengt de oorlog in beeld.
Hij toert in het verre verleden op zijn Honda motor als gedreven geschiedenisleraar naarde Bikse MAVO, is een gezegend spreker en schrijft nagenoeg wekelijks leuke artikelen in de Hilverbode. Als pensionado geniet hij van zijn gezin, zijn vriendin, zijn tuin en het leven.
Én binnenkort kent iedereen hem van “Neergeschoten”, het openluchtspel dat hij schrijft over de zogenaamde Pilotenlijn, een vluchtroute tijdens de oorlog. Hij is Kees van Kemenade.
Het gaat net ietsjes te ver om een vergelijking te maken met Anne Frank of het meisje met het rode haar (verzetsheldin Hannie Schaft) maar toch is door het verzet in Brabant ook geschiedenis geschreven. Als de geallieerden in 1942/43 vanuit Engeland Nazi-Duitsland gaan bombarderen laat ook het Duitse luchtafweergeschut zich gelden. Ontelbare vliegtuigen worden neergehaald, veelal door bommengordijnen van FLAKS. (FLAK is de afkorting van FLugzeug Abwehr Kanonen, vertaald vliegtuig afweer kanonnen) Er is een groot tekort aan piloten en die moeten terug naar Engeland gesmokkeld worden.
En daar staan “onze” dappere “Soldaten van Oranje” op. Veel Brabanders ondergaan de oorlog gelaten. Maar het verzet “vecht” met gevaar voor eigen leven in het geheim aan verschillende vluchtroutes voor Piloten, krijgsgevangen, Joden en meer. Dat ontdekt Kees van Kemenade als hij in de 80’er jaren een boek schrijft over Hilvarenbeek tijdens de oorlog. Met onderzoek in de archieven en door verhalen van de dan nog in leven zijnde getuigen en leden van de “illegaliteit”. De verbondenheid met de oorlog is Kees met de paplepel ingegoten, hij groeit op aan de bevrijdingsroute Market Garden. De oorlog heeft bij zijn familie sporen nagelaten.
Kees raakt gefascineerd door het verzet. De pilotenlijn, of eigenlijk – lijnen liepen in onze regio via “Den Bockenreyder”. Zijn gesprekken met enkele helden van toen maken veel indruk. Als enthousiaste verteller gebruikt hij de verhalen in zijn boeiende geschiedenislessen. Daar houdt hij de oorlog “levend”.
Het onderwijs verandert. De computer doet zijn intrede en een leerkracht wordt meer en meer beïnvloed door het nieuwe digitale tijdperk. Waar blijft de verhalenverteller? “Een docent maakt het onderwijs”, zegt Kees. De leerlingen moeten het onderwijs ook blijven beleven.
Mede daardoor en omdat de oorlog niet alleen op papier geschiedenis mag schrijven denkt Kees in 2020, het jaar van de 75-jarige bevrijding aan het in beeld brengen van de pilotenlijn. Samen met Ad van Rijswijk.
Ad heeft zich sinds het boek van Kees met een tomeloze inzet in de materie van de pilotenlijn verdiept. Door Ad is ongelooflijk veel informatie verkregen. Hij heeft lijnen en routes blootgelegd. En ook Ad kan er veel over vertellen, ga maar eens mee met zijn rondleidingen. Binnenkort verschijnt een boek erover van zijn hand.
In beeld brengen dus. Na een bijeenkomst in de Elckerlyc over oorlogservaringen benaderen Kees en Ad toneelvereniging “In de Kèkert” uit Esbeek. Daar wordt het idee met open handen ontvangen. Die gaan er een toneelstuk, een openluchtspel, over spelen. Er is één probleem, er is geen stuk. Nou, dat is volgens Kees geen punt, hij schrijft. Hij en Ad hebben enorm veel informatie verzameld. Zijn hoofd zit al vol ideeën over wat en hoe hij het publiek de belevenissen van vluchtelingen, betrokkenen en bewoners wil laten ervaren.
In zes weken schrijft hij het stuk “NEERGESCHOTEN”, gered door de pilotenlijn. Een sterk staaltje. Neergeschoten vertelt het verhaal zoals het heeft kunnen zijn. In zijn inleiding zegt Kees: “Dat is de bedoeling van mij als auteur: het verhaal te vertellen van het verzet. Van dapperheid en van de offers die gebracht zijn voor onze latere vrijheid”.
Niet iedere Brabander is in de oorlog even flink, zeker niet. Angst regeert. Maar bewoners voelen mee met de operaties van het verzet. Door hen worden de ondergrondse verzetsgroepen niet verraden. Ook dat verdient respect.
Drie jaar later dan gepland, boosdoener Corona, is het eindelijk mogelijk het stuk te spelen. Op woensdag 31 mei, vrijdag 2 juni, zaterdag 3 juni en zondag 4 juni. Bij boerderij “De Koekoek” aan de Schotelroute, Torenlaan 5 in Esbeek. Schrijver Kees wil zoals gezegd de oorlog “levend houden”, Toneelvereniging “In de Kèkert”uit Esbeek gaat die uitdaging graag aan. Kaarten zijn online te bestellen via de website. Of ga rechtstreeks naar https://indekekert.nl/kaartje-kopen. Mis het niet!!
Adrie van de Wouw.
